Terwijl de burn-outcijfers in ons land angstvallig stijgen, weerklinkt bij onze noorderburen de vraag naar meer openheid op de werkvloer rond psychische problemen. Uit onderzoek van de Tilburg University blijkt het positieve effect van eerlijke communicatie. Maar tegelijkertijd spoort het aan tot behoedzaamheid. Wij gingen te rade bij Boudewijn D’Hauwers, preventieadviseur psychosociale aspecten bij Mensura: “Veel bedrijven vinden privéproblemen niet hun zaak.”
In 5 jaar tijd is het aantal burn-outs met bijna 40% gestegen. Arbeidsexperten zien dit als een rechtstreeks gevolg van de digitalisering en toegenomen prestatiedrang op de werkvloer. Daarnaast eist het dagelijkse leven zijn tol. Iedereen krijgt vroeg of laat af te rekenen met tegenslagen in zijn of haar thuisomgeving of sociaal netwerk. In combinatie met professionele verplichtingen kan dit de druppel zijn.
Dat mentale aandoeningen nog niet uit de taboesfeer zijn, bewijst de Nederlandse studie naar ‘Openheid over psychische problemen op het werk’. Daarbij kwam aan het licht dat een open houding zowel een gunstig als averechts effect kan teweegbrengen. De onderzoekers bevroegen verschillende ervaringsdeskundigen, waaronder werkgevers en hr-managers. De meerderheid is voorstander van meer openheid. Hebben de psychische problemen helemaal geen invloed op het werk, dan zeg je beter niets, was de consensus.
“Of werkgevers openstaan voor privéproblemen van medewerkers en hoe ze daarmee omgaan, verschilt sterk per bedrijf”, zegt Boudewijn D’Hauwers. “Zijn de problemen ontstaan op de werkvloer, dan kan de werkgever uiteraard niet onverschillig blijven. Maar hier bevinden we ons in een grijze zone: niet alle problemen kunnen zomaar zwart-op-wit toegeschreven worden aan de ene of de andere context. Mijn aanbeveling is daarom steevast: wees minstens bereid om mensen op weg te helpen naar hulp. Een aantal bedrijven, voornamelijk grote, doet dit al. Denk maar aan Nike of Lidl.”
De Duitse warenhuisketen Lidl doet een beroep op een externe partner om medewerkers met mentale problemen te ondersteunen. Zo krijgen de interne vertrouwenspersonen hulp van psychologen. Bij zware psychosociale problemen op de werkvloer en/of thuis verwijzen ze medewerkers door naar een externe therapeut.
“Eenmaal de luisterbereidheid er is, moet nagedacht worden over een procedure binnen het bedrijf. Alleen zo boek je succes. Wie zijn de aanspreekpunten? Welke zijn de juiste doorverwijskanalen? Maar vooral, wat is de taak van de vertrouwenspersoon: luisteren, melden of bemiddelen? Hier knelt het schoentje het hardst. Heel wat vertrouwenspersonen zijn verkeerd geplaatst of ontbreken het mandaat, de kennis of de vaardigheden om hier correct mee om te gaan. Dan wordt vaak gereageerd vanuit een buikgevoel. En net dát willen we vermijden.”
Toch gelooft de expert in de kracht van preventie: ”Ga als leidinggevende regelmatig in gesprek met medewerkers. Zo pik je sneller zaken op. Deins er ook niet voor terug om werknemers aan te spreken. Of beter nog: organiseer een infosessie in het bedrijf, waarop je het beleid uit de doeken doet en medewerkers aanspoort tot openheid over hun mentale stress. Dit verlaagt de drempel voor werknemers die een probleem willen melden wanneer het zich stelt.”
Tegenover al die preventieve maatregelen staan uiteraard kosten. Maar volgens de preventieadviseur wegen die ruimschoots op tegen de negatieve effecten wanneer werknemers uitvallen. “Bedrijfsleiders handelen nog te vaak vanuit een kortetermijnvisie en maken die afweging dus niet altijd. De discussie loopt vast bij wie wat gaat betalen, eerder dan te zoeken naar een menselijke oplossing.”
Gelukkig komt daar gaandeweg verandering in: “Er zijn al enkele bedrijven – witte raven – die hun voelsprieten opzetten voor deze problematiek. Al zijn die inspanningen nog dikwijls terug te brengen tot de persoon van de leidinggevende. Kortom, er is nog werk aan de winkel.”
Bouw aan een aangename werkomgeving, waarin medewerkers zich betrokken en gehoord voelen. Wat zijn hun doelen en verwachtingen? Pols er bijvoorbeeld naar in individuele feedbackgesprekken: een uitstekende manier om de productiviteit en het beroepsgeluk van je medewerkers te helpen boosten op een constructieve manier.
In 2024 is de rol van een sociaal secretariaat verder geëvolueerd dan enkel het verzorgen van loon- en personeelsadministratie. Ondernemers kunnen tegenwoordig rekenen op hun sociaal secretariaat voor advies, als klankbord en voor het leveren van de juiste tools.
Hoewel de meeste bedrijven flexibel werken als topprioriteit zien om talent aan te trekken en te behouden, is slechts 45% van de werknemers tevreden met zijn work-life balance. Hoe kan een flexibele werkplek beter inspelen op de behoeften van HR, business en medewerkers? Wij zochten het uit!
In dit e-book delen we de belangrijkste facts & figures uit ons recent grootschalig onderzoek bij werkgevers en werknemers, aangevuld met handige tips.
De wetgeving rond vakantie verandert. Zo gebeurt de verrekening van het enkelvoudig vertrekvakantiegeld vanaf 2024 volgens een nieuwe methode, met impact voor bedienden die nieuw in dienst treden. Ook voor werknemers die arbeidsongeschikt worden tijdens hun vakantie of die niet-opgenomen vakantiedagen willen overdragen naar het volgende jaar zijn er wijzigingen op til. We zetten ze op een rij.