De loonnorm, wat is dat? Zeven vragen

De loonnorm slaat altijd op de gemiddelde stijging van de totale loonkosten, dus niet per individuele werknemer. Binnen de toegelaten marge bepalen sectoren en ondernemingen vrij hoe en op welke wijze ze die invullen. In de praktijk zien we allerlei varianten opduiken: een verhoging van het brutoloon, een nieuw of hoger gelijkwaardig loonvoordeel, een jaarpremie, een storting in het aanvullend pensioenplan, een of meerdere extra verlofdagen enzovoort.

De loonnorm is dan wel een ‘macro-norm’ op sectorniveau, toch is er ook een individuele impact voor jou als werkgever. Beslist jouw sector om de toegelaten marge volledig in te vullen, dan moet je de sectorale invulling toepassen voor al je werknemers. Doe je dit niet, dan riskeer je een administratieve geldboete tot 5.000 euro per werknemer, beperkt tot een plafond van 100 werknemers. Blijft een sectoraal initiatief uit, dan ben je zelf aan zet. De voorbije jaren kozen de meeste sectoren ervoor om de loonnorm zelf in te vullen.

De loonnorm laat de reglementering rond loonindexering ongemoeid. Loonindexeringen die het gevolg zijn van de hoge inflatiecijfers – gaan dus nog steeds door. Stijgen de lonen, dan stijgen ook de loonkosten. Maar dat is toegelaten, en niet in strijd met de spelregels van de loonnorm.

Is je verloningssysteem gebaseerd op een baremastructuur, bv. sectorale minimumlonen of ondernemingsbarema’s, dan moet je dit uiteraard respecteren. Baremieke loonsverhogingen zijn niet in strijd met de loonnorm, zelfs als die 0% bedraagt. Ook een niet-recurrente resultaatsgebonden bonus (cao 90) of een winstpremie blijven toegelaten – ook als je die voor het eerst invoert. Een loonnorm van 0% biedt zelfs ruimte voor een loonbeleid, zolang je gemiddelde loonkosten niet stijgen. Het Flex Income Plan™ is een interessant alternatief om je medewerkers meer keuzevrijheid te geven in de samenstelling van hun loonpakket, tegen dezelfde loonkosten.

Niet noodzakelijk. Een voorbeeld daarvan zijn de vele ondernemingen en sectoren die in het verleden bonussystemen of ecocheques toekenden. Het verderzetten van die bestaande voordelen doet de gemiddelde loonkosten niet stijgen. Ze afschaffen creëert dan weer financiële ruimte voor alternatieven.

Nee, deze wet is enkel van toepassing voor werknemers in de privésector. Zelfstandigen en bestuurders vallen er dus niet onder. Voor overheidsambtenaren geldt een apart systeem.

Het is zo goed als zeker dát de premie er komt. De federale regering sloot hierover een principeakkoord. De vorm en voorwaarden worden de komende weken uitgewerkt. Hopelijk komt er begin 2023 meer duidelijkheid. Zoals gewoonlijk, volgen we dit op de voet en brengen we je op de hoogte zodra de details bekend zijn. We raden wel aan om de premie nu al mee te nemen in je budgettering voor 2023-2024. Zo ben je voorbereid, wat er ook finaal wordt beslist.