1. Home>
  2. Nieuws & inspiratie>
  3. Personeelsadministratie>
analyse

Het ‘sociaal passief eenheidsstatuut’ vrij van belasting: wat je moet weten

Werknemers ontslaan is bijna nergens zo duur als in België. Om de kosten die met de exit van een medewerker komen kijken beter op te vangen, kun je als werkgever vanaf dit jaar – onder bepaalde voorwaarden en grenzen – een deel van je winst fiscaal vrijstellen.

Als werkgever ben je niet alleen verplicht het loon van je medewerkers uit te betalen. Bij ontslag is ook de uitbetaling van een correcte ontslagvergoeding een wettelijke vereiste. Je doet er goed aan dat bedrag – je sociaal passief – veilig te stellen. Want in slechte tijden kunnen de kosten van verbrekingsvergoedingen fors oplopen. Zeker als je een groot personeelsbestand hebt met medewerkers die al heel wat jaren bij je aan de slag zijn. Bovendien levert het sociaal passief vanaf 1 januari 2019 een fiscale vrijstelling op.

Wat houdt het ‘sociaal passief eenheidsstatuut’ precies in?

In 2014 zorgde de invoering van het eenheidsstatuut voor een gelijkschakeling van arbeiders en bedienden. Voor werkgevers leidde dit tot hogere ontslagkosten als gevolg van de nieuwe, langere opzeggingstermijnen. Om die kosten op te vangen, werd een fiscale vrijstelling ingevoerd: het ‘sociaal passief eenheidsstatuut’.

Als werkgever kun je jaarlijks ervoor kiezen een bepaald bedrag af te trekken van je belastbare winst of baten. Dat bedrag moet je niet opnemen in de jaarrekening of blokkeren. Het gaat dus om een fiscale lastenvermindering op het moment dat je de reserve opbouwt.

Welk bedrag is vrijgesteld?

Vanaf 1 januari 2019 is elke opgebouwde reserve voor werknemers die minimaal 5 jaar in dienst zijn in het eenheidsstatuut (dus na 1 januari 2014), vrijgesteld van belasting. De grootte van het bedrag dat in aanmerking komt, is afhankelijk van het aantal dienstjaren van je werknemer:

  • vanaf 6 dienstjaren: 3 weken bezoldiging per begonnen dienstjaar;
  • vanaf het 21e dienstjaar: 1 week bezoldiging per bijkomend begonnen dienstjaar.

Het bedrag dat als berekeningsbasis dient voor de vrijstelling is begrensd tot 1500 euro plus 30% van het gedeelte van het maandloon dat hoger is dan 1500 euro, met een vast plafond van 2600 euro. Als gevolg van het Zomerakkoord wordt de voorziening voor de ontslagkosten gespreid over 5 jaar, in schijven van telkens 20% van het totale sociaal passief voor dat jaar.

Belangrijk!

Deze regeling geldt niet voor vzw’s die vallen onder het belastingstelsel voor rechtspersonen.

Wat bij ontslag?

Als werkgever geniet je deze vrijstelling zolang de betrokken werknemer in dienst blijft. Nadien zijn er 2 scenario’s mogelijk:

  • De werknemer stapt zelf op: je hoeft geen ontslagvergoeding te betalen. Het gespaarde bedrag wordt nu effectief eenmalig belast. Je betaalt op dat moment de belasting die je gedurende de voorgaande jaren hebt uitgespaard.
  • Je ontslaat de werknemer: je moet een ontslagvergoeding betalen. De hele opgebouwde reserve wordt toegevoegd aan de winst of baten, maar je brengt dit bedrag in mindering van de ontslagkosten, die op hun beurt aftrekbaar zijn.

    Verduidelijking met een voorbeeld

    De opgebouwde belastingvrije reserve voor een werknemer bedraagt 4000 euro. De werknemer wordt ontslagen met een verbrekingsvergoeding van 4100 euro.

    • de reserve van 4000 euro wordt belast
    • de verbrekingsvergoeding of het loon tijdens de opzeggingstermijn zijn aftrekbare beroepskosten
    • beide bedragen heffen elkaar op ten bedrage van 4000 euro
    • het verschil van 100 euro is als (bijkomende) kosten aftrekbaar in het jaar van het ontslag

      Wat zijn de fiscale gevolgen?

      De voorziening kan ten vroegste worden aangelegd vanaf 1 januari 2019. Valt je boekjaar samen met het kalenderjaar, kun je het bedrag voor het eerst opnemen in de belastingaangifte voor het aanslagjaar 2020. Loopt je boekjaar niet gelijk met het kalenderjaar, dan heeft de nieuwe regeling al effect in 2019.

      Om deze maatregel te implementeren in je bedrijf is een correcte berekening en jaarlijkse nauwgezette opvolging van groot belang. Een goede samenwerking tussen hr en de financieel verantwoordelijke is dus cruciaal.

        Download het gratis e-book
        Geert Vermeir

        Geert Vermeir

        Juridisch Expert

        Geert Vermeir werkt voor het juridisch kenniscentrum van SD Worx. Met zijn rechtendiploma op zak (KULeuven), begon hij te werken als Legal Advisor en later als Knowledge Manager bij Securex. Na een decennium bij Securex trad hij in april 2008 in dienst bij SD Worx als Senior Legal Advisor. Sinds juli 2014 werkt hij voor het juridisch kenniscentrum. Als expert op vlak van arbeidsrecht en sociale zekerheid deelt hij zijn kennis onder andere als trainer in sociaaljuridische opleidingen.