De burn-outcijfers waren nog nooit zo hoog. Volgens een enquête van externe preventiedienst Mensura zijn acties op het vlak van veerkracht, stress en burn-out nochtans topprioriteit voor 71% van de kmo-werknemers. Wat is er aan de hand? We vroegen het aan Maaike De Prins. Als HR Consultant bij SD Worx komt zij bij heel wat kmo’s over de vloer. “Vaak legt een vraag rond verzuim of conflictbemiddeling een diepere oorzaak bloot. Die is in de meeste gevallen terug te brengen naar de rechtstreekse leidinggevende.”
Maaike De Prins: “We hebben allemaal wel een beeld van wat een goede leider is of moet zijn, maar dat is natuurlijk subjectief. Als we even veralgemenen, denk ik dat een leidinggevende vooral een goed inzicht moet hebben in de individuele behoeften van zijn medewerkers, want iedereen is anders. Zo heeft de ene meer nood aan een opgelegde structuur dan de andere. Leidinggeven is dus altijd maatwerk.
Ondertussen weten we wel dat het autoritaire leiderschap niet meer werkt. Medewerkers lopen daarvan weg of ze vallen uit. De nieuwe generatie op de werkvloer verwacht andere dingen van 'werk'. Zij trekken resoluut de kaart van 'work-life' of zelfs helemaal die van 'life' en dat staat in schril contrast met leiderschap à la command&control, zoals we dat vroeger kenden.
Waar het dan wel om draait? Medewerkers inspireren en hen de vrijheid geven. Nu en dan een complimentje bijvoorbeeld, doet mensen groeien en geeft hen honger om zich verder te ontwikkelen. In een open en veilige sfeer durven mensen ook fouten maken of zeggen wanneer iets niet goed gaat. Als leidinggevende kun je dan een meer coachende rol opnemen.
Een goede leidinggevende kent zijn medewerkers. Die weet waarvan ze goesting krijgen en waarop ze vastlopen. Ik zeg altijd: mensen komen niet alleen met hun handen en hoofd naar het werk, maar ook met hun hart. Ze willen loyaal zijn, maar zijn ook kritisch: waarom doe ik wat ik doe? Het antwoord op die vraag moet duidelijk zijn.”
Maaike De Prins: “Veel onderzoeken linken slecht leiderschap rechtstreeks aan langdurig verzuim, maar dit is meteen het extreme scenario. Het hoeft niet altijd zo’n vaart te lopen. Ook kort verzuim is een indicator dat er iets aan de hand is. Als mensen nu en dan kort uitvallen, zegt dit iets over de onderlinge samenwerking, of eerder: het gebrek eraan. Medewerkers laten los, want ze voelen hun bijdrage in het groter geheel niet meer. En loslaten is nu net het tegenovergestelde van nieuwsgierigheid en engagement.”
Maaike De Prins: “Wij krijgen niet vaak expliciet een vraag rond leiderschap. Meestal zijn er andere signalen dat er iets fout loopt op dat vlak: hoge verzuim- of vertrekcijfers, aanhoudende conflicten of een moeilijke samenwerking. Een algemene Engagement Survey die peilt naar de betrokkenheid van medewerkers steekt vaak het vuur aan de lont. Onbewust legt die gaten in het leiderschap bloot. Maar dan rijst de vraag of het management hiermee aan de slag wil gaan. Want leiderschapsproblemen aanpakken betekent dat de focus van de organisatie heel even verschuift van efficiëntie naar zelfontwikkeling.
Via ons traject willen we vooral inzichten brengen rond leiderschap en communicatie. Want er bestaat geen one-size-fits-all. Ik stel managers die ik begeleid altijd de vraag: “Zou je blij zijn met jezelf als leidinggevende?” en “Wat zou je graag aan jezelf veranderen?” Dat is een heel confronterende oefening. Niettemin, een leider moet continu naar zichzelf durven kijken en bereid zijn zichzelf te ontwikkelen. Of sterker nog: de moed hebben om te zeggen dat hij of zij niet op de juiste plaats zit of het antwoord (nog) niet weet. Dat zijn pas écht voorbeelden van sterk leiderschap.”
Maaike De Prins: “Het is vaak een combinatie van beide. Veel managers in het middenkader kregen nooit de leidinggevende vaardigheden mee. Vaak zijn het inhoudelijke experts die het schopten tot teamleader, maar zonder de nodige people skills. Zij worden gedwongen om na te denken over groei en resultaten, maar verliezen soms het menselijke aspect uit het oog. Een goede teamleider investeert net in zijn mensen en stelt zichzelf de vraag: “Hoe kan ik elke medewerker versterken zodat mijn team beter samenwerkt?” Wie er wel aandacht voor heeft, wordt nog te vaak teruggeduwd.
Nochtans, het zijn net die teamleiders die het dichtst bij de werkvloer staan. Zij moeten het beleid van het hoger management vertalen naar de medewerkers. Op hun beurt vangen zij op wat er leeft op de vloer. Een teamleider is een belangrijke katalysator in beide richtingen. Het loont dus om in hem of haar te investeren met gerichte opleidingen rond leiderschap en communicatie. Want je organisatie kan er enkel op vooruit gaan als ook je leidinggevenden groeien.”
Maaike De Prins: “Om van hybride werken een succes te maken, moet je als leidinggevende durven loslaten. Maar ook niet te veel. Het is niet de bedoeling dat medewerkers elk op hun eilandje gaan werken, zonder dat je weet wie waarmee bezig is. De kunst is om dicht bij je medewerkers te blijven, zonder te vervallen in micromanagement. Vertrouwen is de basis. Focus op het eindresultaat, eerder dan op aanwezigheid. En vraag medewerkers wat ze nodig om het werk thuis nét zo comfortabel te maken als op kantoor.
Wat we wel merken: allerlei hybride werkvormen zijn intussen ingeburgerd, maar niet alle leidinggevenden veranderden mee. Vandaag zien we nog veel leidinggevenden die worstelen met thuiswerk omdat de controle dan grotendeels wegvalt. Ik sta daar toch versteld van. Er is veel geïnvesteerd in de juiste digitale tools en processen om de overstap naar hybride werken mogelijk te maken, maar het menselijke aspect zag men over het hoofd. Voor zij die niets deden, is dit toch eerder een gemiste kans. Hier ligt dus nog potentieel.”
Ons learning-aanbod helpt je groeien in je leidersrol. Ben je eerder op zoek naar een klankbord of wil je via een Engagement Survey de sterktes en zwaktes van je organisatie blootleggen? Wij helpen je op weg!
Maaike De Prins
KMO Senior HR Consultant
In 2024 is de rol van een sociaal secretariaat verder geëvolueerd dan enkel het verzorgen van loon- en personeelsadministratie. Ondernemers kunnen tegenwoordig rekenen op hun sociaal secretariaat voor advies, als klankbord en voor het leveren van de juiste tools.
Hoewel de meeste bedrijven flexibel werken als topprioriteit zien om talent aan te trekken en te behouden, is slechts 45% van de werknemers tevreden met zijn work-life balance. Hoe kan een flexibele werkplek beter inspelen op de behoeften van HR, business en medewerkers? Wij zochten het uit!
In dit e-book delen we de belangrijkste facts & figures uit ons recent grootschalig onderzoek bij werkgevers en werknemers, aangevuld met handige tips.
De wetgeving rond vakantie verandert. Zo gebeurt de verrekening van het enkelvoudig vertrekvakantiegeld vanaf 2024 volgens een nieuwe methode, met impact voor bedienden die nieuw in dienst treden. Ook voor werknemers die arbeidsongeschikt worden tijdens hun vakantie of die niet-opgenomen vakantiedagen willen overdragen naar het volgende jaar zijn er wijzigingen op til. We zetten ze op een rij.