Deconnecteren: gun medewerkers offline-tijd en verklein het risico op burn-outs

Meer dan de helft van de Belgische werknemers werkt in zijn privétijd. En dat kan nefast zijn voor de gezondheid: altijd verbonden zijn verhoogt het risico op burn-out aanzienlijk. Met enkele nieuwe maatregelen wil de regering jou en je medewerkers attent maken op de gevaren van continue online beschikbaarheid en de stijging van het aantal langdurig zieken een halt toeroepen.

Nog snel even je mails controleren voor het slapengaan. Of in het weekend een uurtje rapporten lezen. Komt het je bekend voor? Dat hoeft niet te verbazen: we voelen met z’n allen dat de grenzen tussen privé en werk meer en meer vervagen. Flexibele werkuren, bijvoorbeeld, zijn handig voor wie de combinatie carrière en gezin de baas wil kunnen. De keerzijde van de medaille is dat je medewerkers vaker werk moeten meenemen naar huis. Daarnaast speelt ook het grote aanbod aan tools die werken buiten de kantooruren vergemakkelijken zeker een rol.

Sprekende cijfers

Tussen 2005 en 2015 is het aantal mensen dat meer dan een jaar ziek thuis zit met 80% gestegen, aldus de website van Minister van Werk Kris Peeters. Een groot deel van die langdurig zieken kampt met een burn-out. We zien ook een opvallende verschuiving qua leeftijd: terwijl tot enkele jaren geleden vooral 45- tot 50-jarigen het slachtoffer werden, is de leeftijdsgroep van 25-35 jaar vandaag koploper.

Bestaande regels: een overzicht

Vooreerst zijn er de basisregels rond arbeidsduur. De wetgeving is streng: de maximale arbeidsduur is beperkt, en te veel uren moeten gecompenseerd worden. Enkel voor werknemers met een leidende functie of een vertrouwenspost geldt dat niet.

Verder bepaalt een cao van de Nationale Arbeidsraad dat je stress veroorzaakt door het werk moet voorkomen en/of verhelpen. Sinds 2014 moet je ook inzetten op preventie van psychosociale risico’s op het werk, zowel collectief als individueel.

Nog meer inzetten op preventie

Hebben we nood aan meer wettelijke bescherming tegen onbeperkte beschikbaarheid en bereikbaarheid? Minister Peeters vindt van wel. Met een nieuwe regelgeving wil hij jou en je medewerkers ertoe aanzetten om afspraken te maken over wanneer en hoe iemand bereikbaar wel of niet moet zijn. Dit moet ervoor zorgen dat werknemers tijdens hun vrije tijd niet voortdurend bezig blijven met hun werk en zo de hoeveelheid stress die ze ervaren, verminderen.

In de praktijk

Het gaat niet om een algemeen recht op deconnecteren, maar om een verplicht overleg over deconnectie en het gebruik van digitale communicatiemiddelen binnen het Comité voor Preventie en Bescherming op het Werk.

Als werkgever moet je dit overleg op eigen initiatief regelmatig organiseren en ook telkens wanneer de werknemersvertegenwoordigers erom vragen. Het Comité kan voorstellen en adviezen formuleren. Je blijft wel aan het stuur: je beslist of je erop ingaat en welke regels je in het arbeidsreglement of in een cao wilt opnemen. Zo kan er worden afgesproken dat er na 18 uur en tijdens het weekend geen dringende e-mails meer verzonden mogen worden. Om die maatregel kracht bij te zetten, kun je beslissen dat als iemand er toch een verstuurt, de ontvanger in geen geval verplicht is om dezelfde dag nog te antwoorden.

Is er geen Comité in de onderneming, dan vindt het overleg plaats met de vakbondsafvaardiging. Of rechtstreeks met je medewerkers, als die laatste er niet is.