Kmo’s laten werknemer zelf deconnectie-knop omdraaien

Bijna negen op de tien kmo’s geven hun medewerkers de vrijheid om buiten de werkuren offline te gaan. De meeste werkgevers rekenen op het gezond verstand van de werknemer, ondersteund door concrete richtlijnen via arbeidsreglement of ander schriftelijk document (58%) en technische hulpmiddelen zoals automatische meldingen of instelbare agenda-uren (46%). Een op zes kmo’s (16%) maakt het zelfs technisch onmogelijk om buiten de werkuren nog e-mails te versturen. Toch blijft formele verankering uit. Kmo’s worstelen met klantverwachtingen (40%) en een werkcultuur waarin medewerkers zelf moeilijk offline gaan (31%). Slechts 10% hanteert een ‘always-on’ bedrijfscultuur. Dat blijkt uit een recente bevraging van SD Worx bij 503 Belgische kmo’s.

Meer dan enkel het arbeidsreglement aanpassen 

Bijna een op de drie kmo’s heeft het recht op deconnectie nog niet formeel geregeld. In de praktijk nemen kmo’s wel (een combinatie van) maatregelen en acties:

• Werknemers mogen e-mails en berichten buiten werkuren negeren (87%)
• Bewustwording creëren bij leidinggevenden, zonder specifieke regels (71%)
• Leidinggevenden aanmoedigen om het goede voorbeeld te geven (50%)
• Vergaderingen beperken buiten kantooruren (41%)
• Apps en notificaties uitschakelen buiten werktijd (41%)
• Deconnectie bespreken in team- en individuele gesprekken (31%)
• Vaste tijdsblokken zonder digitale communicatie (16%)

Hoewel 43% van de kmo’s aangeeft geen obstakels te ervaren, blijkt uit de bevraging dat de rest wel degelijk struikelt over een aantal terugkerende uitdagingen. De meest genoemde hindernissen zijn:

• Hoge verwachtingen van klanten en externe partijen (40%)
  Veel kmo’s opereren in een context waarin snelle respons en continue bereikbaarheid als vanzelfsprekend worden beschouwd. Vooral in klantgerichte sectoren is het moeilijk om duidelijke grenzen te trekken rond werkuren.
• Medewerkers die moeilijk offline blijven (31%)
  Werknemers leggen zichzelf vaak een hoge lat op. Sommigen willen flexibel werken op momenten die hen best uitkomen; anderen voelen druk om altijd beschikbaar te zijn. Dat maakt het recht op deconnectie complex: het is niet alleen een kwestie van beleid, maar ook van een mindset.
• Een ‘always-on’ werkcultuur (10%)
  Bij één op de tien kmo’s is er sprake van een cultuur waarin permanente bereikbaarheid de norm is. In zulke omgevingen is deconnectie moeilijk in te voeren, zelfs als er technische of beleidsmatige maatregelen bestaan.
• Thuiswerk als extra uitdaging
  De grens tussen werk en privé vervaagt bij telewerk. Zonder duidelijke afspraken of voorbeeldgedrag van leidinggevenden, is het voor medewerkers moeilijker om echt los te koppelen.

Deconnectie is geen randthema meer — het leeft bij kmo’s. De meeste werkgevers willen hun medewerkers ondersteunen, en nemen al heel wat initiatieven. Toch blijft het vaak bij informele afspraken, en botsen ze op verwachtingen van klanten, interne werkcultuur en individuele gewoontes.

Wie deconnectie écht wil verankeren, moet verder gaan dan technische tools of losse richtlijnen. Het vraagt om een duidelijk beleid, voorbeeldgedrag van leidinggevenden, en een cultuur waarin offline zijn geen uitzondering is, maar een recht.

“Het recht op deconnectie ligt vandaag moeilijk bij ongeveer één op de tien kmo’s door een cultuur van permanente bereikbaarheid. Zij kunnen inspiratie vinden in de combinatie van maatregelen die andere kmo’s al toepassen”, besluit SD Worx.

Lees ook: Arbeidsdeal: recht op deconnectie in cao of arbeidsreglement | SD Worx
 

Over de driemaandelijkse kmo-studie 

In de driemaandelijkse tewerkstellingsprognose van SD Worx zijn voor de 61e keer een voor België representatief aantal kmo's bevraagd naar hun verwachtingen over tewerkstelling. Hieraan namen 503 bedrijven van 1 - 250 werknemers deel tussen 10-23 juni 2025. De respondenten zijn vooral bedrijfsleiders (55%) of verantwoordelijken personeelszaken (23%). Het betreft een online bevraging van de kmo’s in België aan de hand van een representatieve steekproef waarbij het onderzoeksbureau DataD.be de respondenten via e-mail aanspreekt. De studie wordt ieder kwartaal herhaald. Er wordt gewogen volgens regio en organisatiegrootte in functie van de populatie van kmo’s. De resultaten zijn representatief voor alle kmo’s in België. De wegingen zijn nooit groter dan 2,2. Voor de volledige steekproef van 503 kmo’s bedraagt de foutenmarge 4,37% (betrouwbaarheidsinterval van 95%).