1. Home>
  2. Nieuws & inspiratie>
  3. Verloning en loonkosten>
vrouw aan bureau

Loontransparantie: wat betekent EU-wetgeving voor jou?

Met een nieuwe richtlijn wil Europa loondiscriminatie en meer specifiek de loonkloof tussen mannen en vrouwen aanpakken. De lidstaten, waaronder België, hebben tot 2026 om de richtlijn om te zetten naar nationale wetgeving. Moet ook jouw organisatie werk maken van een 100% eerlijk en gelijkwaardig verloningsbeleid, wat heb je daar bij te winnen, en hoe begin je eraan? We pennen de essentie hier neer.

    Een loonkloof, is dat niet iets van de jaren 90?

    Het principe 'gelijk loon voor gelijk werk' maakt al lang deel uit van onze wetgeving. Denk aan de Loonkloofwet uit 2012. Toch bestaat er nog altijd een verschil tussen mannen en vrouwen. Gecorrigeerd voor arbeidsduur bedroeg de Belgische loonkloof bijvoorbeeld 5% in 2021. In dit tempo duurt het nog decennia om de kloof volledig weg te werken. Vandaar de nieuwe wetgeving. Werkgevers verplichten tot een transparant loonbeleid moet helpen om de kloof versneld te dichten, of de verschillen te rechtvaardigen. 

      Wat houdt de Europese wetgeving rond loontransparantie in?

      Het gebrek aan loon­transparantie blijkt een van de belangrijkste belemmeringen voor het dichten van de loonkloof tussen mannen en vrouwen. Daarom hamert de EU op 100% transparantie met een nieuwe richtlijn die geldt voor álle Europese bedrijven. Dit zijn de drie belangrijkste elementen van die richtlijn:

      1/ Toegang tot informatie

      √ Werkzoekenden krijgen in de vacaturetekst of vóór het eerste gesprek informatie over het beginsalaris of de relevante loonschaal.

      √ Je mag werkzoekenden niet naar hun vorige salaris vragen.

      √ Medewerkers mogen informatie vragen over gemiddelde lonen van collega’s die gelijk werk uitvoeren én over de (objectieve, genderneutrale) criteria die je hanteert om het loon te bepalen.

      2/ Rapportering

      Bedrijven moeten hun loonbeleid delen in gedetailleerde rapporten. Hoe vaak je zo’n rapport moet uitbrengen en wanneer het eerste rapport wordt verwacht, hangt af van de grootte van je organisatie. 

        blog loontransparantie

        Als uit jouw rapport blijkt dat de loonkloof meer dan 5% bedraagt, zonder dat je het verschil objectief kunt rechtvaardigen, moet je actie ondernemen. Dat gebeurt in samenwerking met de werknemersvertegenwoordigers. 

        3/ Compensaties en sancties

        Werkgevers moeten slachtoffers van loondiscriminatie volledig compenseren. Het gaat dan over de uitbetaling van achterstallig loon en eventuele bonussen en voordelen in natura.

          Belangrijk is in ieder geval dat de bewijslast voortaan bij de werkgever ligt, en niet meer bij de medewerker. Jij moet kunnen aantonen dat je de regels rond gelijke verloning en loontransparantie volgt.

          Let wel: de verplichting betekent niet dat al je medewerkers exact mogen weten wat een individuele collega verdient. Wel mogen ze het aanvangsloon, de mogelijke loonevolutie, loonschalen en gemiddelde lonen in je organisatie kennen. Met andere woorden: je hr- en loonbeleid

          Dit zijn de huidige Europese richtlijnen, maar het blijft wachten op de vertaling ervan in Belgische wetgeving om te weten hoe ver de verplichting precies reikt voor jou. SD Worx houdt alleszins de vinger aan de pols.

            Verplichte loontransparantie: 5 voordelen

            Dat je bij het lezen van de nieuwe Europese bepalingen af en toe een zucht slaakt, begrijpen we. Daarom willen we ook de andere kant van de medaille belichten en de vijf grootste voordelen op een rij plaatsen. 
             

            #1 Je zet makkelijk onopzettelijke verschillen recht

            De vooringenomendheid die aan de basis ligt van loonverschillen op basis van gender, sociale achergrond, nationaliteit … is meestal onbewust in je organisatie geslopen. Of omdat bepaalde mensen harder roepen dan andere. Verplichte loontransparantie helpt je om discriminerende verschillen op te sporen, zodat je ze snel en gepast kunt wegwerken. 
             

            #2 Je creëert een sterk employer brand

            Als je mensen gelijk verloont en daar open over bent, wil dat veel zeggen over je bedrijf. Ethisch, progressief, maatschappelijk verantwoord … je reputatie vaart er wel bij – zeker onder jongere generaties. Zo trek je makkelijker talent aan en eens ze aan boord zijn, blijven ze langer.
             

             #3 Je verhoogt de motivatie in je team

            Medewerkers voelen zich waardevol en erkend als ze exact weten hoe hun loon is bepaald. Bovendien kun je medewerkers inspireren om een tandje bij te zetten door open te zijn over de criteria voor loonopslag én wat andere functies verdienen. Een systeem dat uitdrukkelijk op verdienste gebaseerd is, vertaalt zich doorgaans in een gemotiveerd team.
             

            #4 Je maakt salarisonderhandelingen eenvoudiger

            We hoeven je vast niet te vertellen dat werkzoekenden en medewerkers vandaag een pak mondiger zijn dan vroeger. Ze hebben vaak – terecht – het gevoel aan het stuur te zitten en willen de best mogelijke deal bekomen. Met volledige transparantie over het (begin)salaris en de mogelijke salarisevolutie sta je sterk in je schoenen voor je gesprekken.
             

            #5 Je werkt vertrouwen en samenwerking in de hand

            Een fair en transparant verloningsbeleid verbetert de relatie met je medewerkers en die tussen medewerkers onderling. Ze weten immers dat ze in een gelijk speelveld werken. Wanneer er geen roddels of foute informatie circuleren, wordt samenwerking vanzelfsprekender. Dat leidt dan weer tot meer efficiëntie, hogere productiviteit en betere retentie.

              Maaike De Prins
              Geef je medewerkers een extra, benoem dan openlijk voor welke prestaties je dat doet. Misschien namen ze meer verantwoordelijkheden op, werkten ze aan hun talenkennis, deden ze ervaring op in sleutelprojecten of behaalden ze een bepaald certificaat. Zo vermijd je jaloezie en rivaliteit.
              Maaike De Prins
              Maaike De Prins, KMO Senior HR Consultant

              Gelijke verloning en loontransparantie: hoe begin je eraan?

              Om binnenkort met een gerust gemoed de vereiste looninformatie transparant te kunnen vrijgeven aan werknemers en hun vertegenwoordigers, sollicitanten of bevoegde overheden, ligt er waarschijnlijk nog werk op de plank. Denk aan het verder structureren, coördineren en documenteren van je loonbeleid. Enkel met een sterk loonbeleid kom je tegemoet aan de regelgeving rond loontransparantie.

                TIP: sta eerst voor de spiegel

                Wie willen we zijn in de markt? Welke rollen hebben we daar voor nodig (en welke niet)? En kiezen we voor een hogere of lagere verloning dan het sectorgemiddelde? Deze en andere keuzes hebben een rechtstreekse invloed op je hr- en loonbeleid. Dat betekent dat elk stappenplan naar gelijke verloning op managementniveau begint.

                  We begrijpen evenwel dat je organisatie krap kan zitten als het op loon- en hr-experten aankomt. Daarom kan het een goede idee zijn om een beroep te doen op het advies en de tools van een ervaren loon- en hr-partner. Zo ben je helemaal zeker dat je in orde bent op het vlak van loontransparantie. 

                    Samen aan de wettelijke verplichtingen rond loontransparantie voldoen?

                    Neem contact op om een analyse te maken van je huidige loon- en hr-beleid, en welke stappen nog nodig zijn om voorbereid aan de start te staan eens de EU-wetgeving van kracht wordt.