Driekwart van de Vlaamse kmo’s geeft extra vakantiedagen

Voor veel werknemers is de zomer hét moment voor de jaarlijkse grote vakantie. Uit een recente bevraging van SD Worx bij 503 kmo’s blijkt dat 73% extra vakantiedagen toekent, bovenop het wettelijk verlof. Die bijkomende verlofdagen worden toegekend op basis van anciënniteit (38%), leeftijd (14%) of andere criteria (21%). Daarnaast voorziet 47% van de Vlaamse kmo’s inhaalrustdagen als compensatie voor een langere werkweek. Toch geeft 11% van de kmo’s aan dat sommige medewerkers het bestaande aantal vakantiedagen als onvoldoende ervaren. 

In 67% van de Vlaamse kmo’s kiezen werknemers hun vakantie vrij. Bij 23% is een deel van het verlof collectief vastgelegd, terwijl 10% werkt met een volledige collectieve sluiting.

De mate van flexibiliteit verschilt sterk per sector en regio. Zo hanteren kmo’s in de industrie en bouw vaker een volledige collectieve sluiting (28%), terwijl dit in Brussel slechts 4% bedraagt. In 80% van de Brusselse kmo’s zijn alle wettelijke vakantiedagen vrij te kiezen. De grootte van de onderneming heeft nauwelijks invloed op deze flexibiliteit.

Zelfs bij bedrijven met een collectieve sluiting – ongeveer één op drie kmo’s – worden medewerkers vaak betrokken bij de planning. 61% van de Vlaamse kmo’s betrekt hun personeel actief bij het bepalen van deze collectieve vakantieperiodes.

Naast de wettelijke vier weken vakantie en tien feestdagen, voorziet 67% van de Vlaamse kmo’s extra vrije dagen. Het gaat om een combinatie van verschillende types:

• 47% kent ADV-dagen (arbeidsduurvermindering) toe, als compensatie voor een langere werkweek[1]. In Vlaanderen gaat het gemiddeld om 9 extra dagen per jaar.
• 37% biedt anciënniteitsverlof, goed voor gemiddeld 2 dagen.
• 21% geeft extra vakantiedagen zonder specifieke benaming, gemiddeld 4,7 dagen per jaar.
• 14% voorziet leeftijdsgebonden verlof, los van anciënniteit, gemiddeld 3,5 dagen per jaar.

Slechts 27% van de Vlaamse kmo’s kent géén extra vakantiedagen toe. In Brussel ligt dat aandeel iets hoger, op 34%.

[1] Dit is zo wanneer een kmo toelaat meer uren te presteren per week dan volgens contract.

Wat zijn ADV-dagen precies?

In 54% van de gevallen is het toekennen van extra vrije tijd een bewuste beslissing van de werkgever. Vooral kleinere kmo’s lopen hierin voorop:

• In kmo’s met minder dan 5 werknemers voorziet meer dan 60% extra vrije tijd.
• Bij kmo’s met 5 tot 19 werknemers doet 48% dat.

In Vlaanderen geeft 50% van de kmo’s aan dat het toekennen van extra verlofdagen een weloverwogen keuze is. Bij 26% van de Vlaamse kmo’s is het sectoraal verplicht en 25% doet een extra inspanning bovenop de sectorale afspraken.

Ondanks de extra vrije tijd, meldt 11% van de Vlaamse kmo’s dat medewerkers klagen over een tekort aan vakantie. Gemiddeld gaat het om 17% van de bedrijven.

In Brussel ligt dit cijfer het laagst, met slechts 6% van de werkgevers die klachten ontvangen. In Wallonië daarentegen krijgt één op drie kmo’s deze feedback.

Hoe kleiner de onderneming, hoe minder vaak er klachten zijn.

Ook sollicitanten geven dit signaal, zij het in mindere mate. In 1 op 10 kmo’s wordt tijdens sollicitaties aangegeven dat het verlofaanbod als beperkt wordt ervaren – vooral in Wallonië en bij kmo’s met meer dan 50 werknemers.

Hoewel het debat over onbeperkt verlof leeft, blijft het in de praktijk zeldzaam.  Minder dan 3% van de kmo’s overweegt een systeem van onbeperkte, zelfregulerende vakantie.

In de driemaandelijkse tewerkstellingsprognose van SD Worx zijn voor de 61e keer een voor België representatief aantal kmo's bevraagd naar hun verwachtingen over tewerkstelling. Hieraan namen 503 bedrijven van 1 - 250 werknemers deel tussen 10-23 juni 2025. De respondenten zijn vooral bedrijfsleiders (55%) of verantwoordelijken personeelszaken (23%). Het betreft een online bevraging van de kmo’s in België aan de hand van een representatieve steekproef waarbij het onderzoeksbureau DataD.be de respondenten via e-mail aanspreekt. De studie wordt ieder kwartaal herhaald. Er wordt gewogen volgens regio en organisatiegrootte in functie van de populatie van kmo’s. De resultaten zijn representatief voor alle kmo’s in België. De wegingen zijn nooit groter dan 2,2. Voor de volledige steekproef van 503 kmo’s bedraagt de foutenmarge 4,37% (betrouwbaarheidsinterval van 95%).