Meer Belgen fietsen (betaald) naar het werk
Vanaf 1 mei gaat nieuwe verplichting in – in 2022 gaf één op drie werkgevers al een fietsvergoeding
20 april 2023
Bijna één op drie Belgische werkgevers gaf in 2022 een fietsvergoeding (29%). Vijf jaar eerder was dit ongeveer de helft (of 16% in 2017). Ook het aandeel Belgen met een fietsvergoeding verdubbelde op vijf jaar tijd: van 7% in 2017 tot 14% in 2022. Ook de mediaan fietsvergoeding steeg licht met 5% in 2022. We legden met z’n allen dus iets meer kilometers met de fiets af. Dat weet SD Worx, de grootste loonberekenaar in België, uit de loonberekeningen van ongeveer een miljoen werknemers in de privésector. Vanaf 1 mei zullen dat er beslist meer worden, want werkgevers- en werknemersvertegenwoordigers binnen de Nationale Arbeidsraad spraken een verplichte fietsvergoeding af van 0,27€ per kilometer, met een maximum van 40 kilometer per dag. In 2022 was de maximale vergoeding nog 0,25€ per kilometer.
Veerle Michiels, mobiliteitsexpert van SD Worx: “In 2022 kreeg één op zeven Belgische werknemers (14%) een fietsvergoeding voor de getrapte woon-werkkilometers. In Vlaanderen gaat het om bijna één op vijf werknemers in de privé (18%), in Brussel om 6%. Gemiddeld genomen namen we ook iets meer de fiets naar het werk. Fietsvergoedingen en verplaatsingen stijgen opnieuw licht met 5% in 2022, na de terugval in 2020 en 2021. Door de nieuwe afspraken in de Nationale Arbeidsraad (NAR) wordt 2023 het jaar van de fiets(vergoeding).”
2023 wordt jaar van de fiets(vergoeding)
“Wie naar het werk fietst en vandaag nog geen recht heeft op een specifieke fietsvergoeding op basis van een collectieve arbeidsovereenkomst (cao), krijgt vanaf 1 mei 2023 een sociaal en fiscaal vrijgestelde vergoeding van 0,27 euro per kilometer. Dat principe kwamen werkgevers- en werknemersafvaardigingen op 24 januari overeen in de Nationale Arbeidsraad. Een werknemer die regelmatig naar het werk fietst, heeft recht op de fietsvergoeding voor elke gefietste kilometer in het woon-werkverkeer, voor een maximale afstand heen en terug van 40 kilometer per dag. Dit komt neer op een bedrag van maximaal 10,8 euro per dag. Dit is zeker een mooie stimulans voor werknemers om regelmatiger (een deel van) hun woon-werkverplaatsing met de fiets af te leggen”, verduidelijkt Veerle Michiels.
De mobiliteitsexpert van SD Worx gaat verder: “Opgelet: als een cao op ondernemings- of sectoraal vlak al afspraken bevat over de toekenning van een specifieke fietsvergoeding, dan mag de betrokken werkgever de bestaande afspraken ongewijzigd verder zetten. Ook als het bedrag van de fietsvergoeding lager is dan de afgesproken 0,27 EUR per kilometer of de betrokken cao niet op alle medewerkers van toepassing is. Werkgevers die nog geen fietsvergoeding toekennen, zullen zich vanaf 1 mei moeten houden aan wat binnen de NAR werd overeengekomen. Hetzelfde geldt voor werkgevers die al een vergoeding toekenden buiten een cao om, bijvoorbeeld op basis van een gewone overeenkomst op ondernemingsvlak. Omdat deze stimulans kostenverhogend werkt voor de werkgevers, zou er een compensatie in de maak zijn onder de vorm van een belastingkrediet.”
Ook meer betaalde fietskilometers van en naar het werk in 2022
Door een analyse van de fietsvergoedingen kunnen we afleiden of er meer of minder kilometers woon-werkverkeer met de fiets zijn gebeurd. De werkgever mag de fietsvergoeding immers maar toekennen per effectief getrapte woon-werkkilometer. SD Worx stelt vast dat de gemiddelde afstand per jaar in 2022 met 5% is toenomen. Het jaarlijkse gemiddelde bedrag per fietser steeg met vijf procent: van €336 in 2021 naar €352 in 2022 (€338 in 2020).
“Steeds meer mensen nemen (al eens) de fiets naar het werk en krijgen daarvoor een fietsvergoeding. De veralgemening is een mooie financiële stimulans voor de werknemer én een stevige tussenkomst vanwege de werkgevers. Het kan per werknemer oplopen tot 10,8€ per dag bij een afstand van maximaal 2 X 20 km”, zegt Veerle Michiels, SD Worx.
Over de studie
SD Worx analyseerde het voorkomen van fietsvergoedingen sinds 2016 voor alle vaste contracten; in totaal gaat het om een steekproef populatie van meer dan 1.000.000 werknemers in 35.000 bedrijven; met ongeveer twee derden bedienden en een derde arbeiders. De statistische analyse formuleert inzichten op groepsniveau en zijn in lijn met de toepasselijke wetgeving, zoals de Algemene Verordening Gegevensbescherming. De bron zijn de feitelijke loonsgegevens van SD Worx, de grootste loonberekenaar van België. De resultaten zijn bijzonder betrouwbaar door de omvang van de steekproef en de databron: ze zijn gebaseerd op werkelijke gegevens van de loonadministratie. De waarden zijn niet gewogen proporties, maar het onderzoek is representatief op vlak van basisparameters zoals geslacht, leeftijd, regio, bedrijfsgrootte.