De 12 meest gestelde vragen over quarantaine

Niet-essentiële reizen mogen opnieuw sinds 19 april 2021. Voor terugkerende reizigers uit het buitenland gelden nog altijd strenge maatregelen, die een grote impact op je werkorganisatie kunnen hebben. Is telewerk mogelijk, dan stelt zich geen probleem. Maar wie betaalt de rekening in alle andere gevallen? Om klaarheid te brengen in het quarantainekluwen, bundelden we de meest gestelde vragen en antwoorden.

Opgelet! Onderstaande antwoorden zijn gebaseerd op de huidige wetgeving. Die evolueert voortdurend. Hou rekening met mogelijke aanpassingen op korte of middellange termijn. Voor een laatste stand van zaken over de kleurcodes surf naar www.info-coronavirus.be.  

Q1: Wanneer moet mijn medewerker in quarantaine?

A: Om zeker te zijn, laat je je het beste adviseren door je bedrijfsarts of externe dienst voor preventie en bescherming op het werk (EDPBW). Zo zullen uit voorzorg die medewerkers in quarantaine moeten als ze:

• zelf tot een risicogroep behoren;
• zich ziek voelen, maar nog geen positieve coronatest hebben afgelegd;
• nauw contact hadden met een persoon die corona heeft;
• terugkeren uit een rode of donkerrode (hoog risico zone), na een verblijf langer dan 48 uren, en langer dan 48 uur in België zullen verblijven (zie volgende vraag). 

Q2: Mijn medewerker keert terug uit een rode zone of donkerrode hoog risico zone waarvoor een reisverbod geldt. Moet hij/zij nog in quarantaine?

A: Sinds 19 april 2021 zijn niet-essentiële reizen opnieuw toegestaan. Reizigers moeten dan niet langer een verklaring op eer invullen. Bij terugkeer uit een rode zone vervalt de quarantaineplicht enkel als je medewerker volledig gevaccineerd is, negatief testte of al een besmetting doormaakte. Keert je werknemer terug uit een hoog risico zone na een verblijf van meer dan 48 uren, dan moet hij wel nog 10 dagen in quarantaine.  Op dag 1 en dag 7 na terugkomst moet hij zich bovendien laten testen, zelfs na een volledige vaccinatie of negatieve test. 

Wat betekent dit voor jou als werkgever? 

• Kan je medewerker van thuis werken, dan is er geen probleem.
• Is telewerk geen optie, dan kun je geen tijdelijke werkloosheid inroepen tenzij je medewerker voor het werk of een andere toegelaten essentiële verplaatsing naar het buitenland moest.
• Werknemers die niet kunnen terugvallen op tijdelijke werkloosheid, kunnen wel betaald verlof of toegestane afwezigheid opnemen. 

Q3: Heeft mijn medewerker recht op een uitkering tijdens de quarantaine? 

A: Of je medewerker loon of een uitkering ontvangt hangt af van de omstandigheid:

• In geval van telewerk, betaal je het loon gewoon door.
• Heeft je werknemer een positieve PCR-test op zak na terugkeer uit een rode zone die bij vertrek groen of oranje was, dan heeft hij normaal recht op een werkloosheidsuitkering. De procedure coronawerkloosheid is nog tot 30 september 2021 eenvoudig voor iedereen. Let wel op als je werknemer terugkeert van een vakantie uit een donkerrode hoog risico zone. Dat lees je hierboven.
• Zonder quarantaineattest is er in elk geval geen recht op tijdelijke werkloosheid. Al hoef je het attest niet naar de RVA te sturen.
• Overhandigt je werknemer een attest van arbeidsongeschiktheid (een gewoon ziektebriefje en geen quarantaineattest), dan heeft hij recht op gewaarborgd loon. Het gaat hier juridisch niet om een quarantaine. 

Q4: Hebben medewerkers die uit een rode of donkerrode zone terugkeren recht op een uitkering tijdens de verplichte quarantaine?

A: Of je medewerker loon of een uitkering ontvangt hangt af van de omstandigheid:

• In geval van telewerk, betaal je gewoon het loon door.
• Je werknemer heeft geen recht op een werkloosheidsuitkering als zijn vertrek naar een rode of donkerrode hoog risico zone een vrije keuze was. De RVA blijft bij zijn standpunt dat quarantaine in zo’n geval niet als overmacht geldt. Enkel wie voor het werk of een andere toegelaten essentiële verplaatsing naar het buitenland moest, kan tijdelijke werkloosheid inroepen.
• Keert je werknemer ziek terug en is hij daardoor arbeidsongeschikt, dan valt hij ten laste van de mutualiteit.

 

Q5: Mijn medewerker komt terug uit een rode of donkerrode zone, maar weigert in quarantaine te gaan. Kan ik dit verplichten?

A: Weet je zeker dat je terugkerende werknemer zich niet aan de opgelegde quarantaine houdt, dan kun je hem de toegang tot het werk weigeren. De arbeidsovereenkomst is dan geschorst zonder loonwaarborg. Hij ontvangt tijdens de quarantaine ook geen tijdelijke werkloosheidsuitkering. 

Om discussies te vermijden, maak je vooraf beter duidelijke afspraken met je werknemers over het bedrijfsbeleid bij terugkeer uit een rode of dokerrode zone (aanpassing arbeidsorganisatie, telewerk enz.). Betrek hen bij dit beleid en wijs hen op het belang van verantwoordelijk gedrag op de werkvloer. Bij schending van deze regels riskeren ze immers een geldboete van 250€. 

Q6: Mijn medewerker wordt ziek op de werkvloer, wat moet ik doen?

A: Vraag een zieke medewerker meteen naar huis te gaan, voor zover hij/zij nog in staat is om zelfstandig thuis te geraken. Bij voorkeur maakt de medewerker geen gebruik van het openbaar vervoer, tenzij er geen andere mogelijkheid is. Wijs hem dan op de nodige hygiënemaatregelen.

Raakt de medewerker niet meer op eigen krachten thuis, schakel dan een familielid of – bij ernstige klachten – de hulpdiensten in. In elk geval neem je voldoende sanitaire maatregelen om te voorkomen dat andere werknemers ook ziek worden: verplicht het wassen van de handen, het dragen van een mondmasker, plaats de besmette collega in afzondering, ontsmet de werkplaats … 

Q7: Er is een besmetting op de werkvloer, moeten al mijn medewerkers nu in quarantaine? 

A: Niet noodzakelijk. Enkel collega’s die in nauw contact geweest zijn (minstens 15 minuten op minder dan 1,5 meter afstand, zonder mondmasker) met de besmette persoon raad je beter aan om van thuis te werken, indien mogelijk, of om zich een tijd in quarantaine te plaatsen. Je bedrijfsarts of externe dienst voor preventie en bescherming op het werk (EDPBW) kan jou hierover het beste adviseren. 

Q8: Mag ik een medewerker verplichten thuis te blijven als ik vermoed dat hij/zij besmet is? 

A: Je kunt de toegang tot de werkvloer niet weigeren op basis van vermoedens. Wel kun je je werknemer vragen om zich, met het oog op de veiligheid van de collega’s, te laten testen, maar die is niet verplicht daarop in te gaan. Maak wel duidelijk dat je als werkgever verantwoordelijk bent voor veilige werkomstandigheden, en wijs de werknemer ook op diens rol daarin.

Q9: Kan mijn medewerker zelf beslissen om in quarantaine te gaan en niet te werken omdat telewerk onmogelijk is?

A: Je werknemer kan niet op eigen houtje beslissen om thuis te blijven of in quarantaine te gaan als telewerk onmogelijk is. Doet hij dit toch en kan hij geen quarantaineattest voorleggen, dan is hij onwettig afwezig. In dat geval moet jij geen loon uitbetalen. Heeft je medewerker een geldig quarantaineattest, dan kun je dit niet weigeren.

Q10: Heeft mijn medewerker recht op loon als hij zich tijdens de arbeidsuren laat testen op het coronavirus?

A: Als regel geldt dat afspraken voor een controle, onderzoek of medische behandeling buiten de arbeidstijd moet vallen. Is dit niet mogelijk is, dan ontvangt je werknemer voor de niet gewerkte uren geen loon. Hij is immers niet arbeidsongeschikt. Je kunt je werknemer wel vragen een doktersattest voor te leggen, maar dit geldt enkel als bewijs voor de afwezigheid. In Payroll boek je deze uren als ‘toegestane afwezigheid’. Wil je werknemer toch loon ontvangen voor de gemiste werkuren, dan zal hij verlof moeten opnemen. 

Q11: Mijn werknemer kan niet komen werken omdat hij/zij moet zorgen voor een besmet gezinslid of een kind dat in quarantaine moet. Is dit een gewettigde afwezigheid?

A: Je werknemer heeft het recht om van het werk afwezig te zijn voor de opvang van een in quarantaine geplaatst kind (om een andere reden dan de sluiting van de school, zie volgende vraag). In dat geval heeft hij recht op tijdelijke werkloosheidsuitkering wegens overmacht corona.

In elk geval kan je medewerker ook familiaal verlof of betaalde vakantie opnemen. Is dat saldo al uitgeput, dan kun je eventueel onbetaald verlof toestaan. Voor de verzorging van een besmet gezinslid, kan je werknemer ook verlof voor medische bijstand vragen. Ook tijdskrediet met als motief ‘zorgen voor een ernstig ziek gezinslid’ behoort tot de mogelijkheden. De arts van het gezinslid moet hiervoor een medisch attest afleveren. 

Q12: Mijn medewerker kan niet komen werken omdat de school of (kinder)opvang sluit wegens een corona-uitbraak. Is dit een gewettigde afwezigheid? 

A: Ouders van minderjarige kinderen die thuis moeten blijven omdat (een deel van) hun school of crèche sluit wegens corona hebben recht op tijdelijke werkloosheid wegens overmacht en een toeslag van 5,63 euro per werkloosheidsdag ten laste van de RVA. Hetzelfde geldt bij een sluiting van de opvang voor minder- of meerderjarige personen met een handicap of bij de tijdelijke sluiting van een centrum voor ambulante of residentiële zorg georganiseerd of erkend door de Gemeenschappen. De school, kinderopvang of het centrum voorziet een attest dat de reden en de periode van de sluiting vermeldt.